Pomimo błędów niedawnej przeszłości Bytom nadal zachwyca, powoli otrzepuje się z węglowego pyłu i buduje na nowo swój mieszczański styl. Bytom jest jednym z miast, które potrafią zadziwić - z jednej strony odkrywając swoje historyczne perły, a z drugiej pokazując wygodę życia w coraz nowocześniejszym ośrodku wielkiej metropolii.
Bytom jest miastem na prawach powiatu w województwie śląskim, w centrum Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, której jest jedną z najważniejszych części składowych. Miasto jest dużym ośrodkiem przemysłu, a także akademickim, naukowym i kulturalnym. Bytom do końca II wojny światowej stanowił główne miasto przemysłowego Górnego Śląska, z czasem redukując swoje znaczenie na rzecz Katowic.
Bytom leży w południowej Polsce, w najbardziej zurbanizowanej, centralnej części województwa śląskiego, a zarazem centralnej części Wyżyny Śląskiej. Miasto z sąsiednimi gminami tworzy Metropolię GZM. Bytom należy do krainy śląskiej, w której przez długie wieki tworzył Księstwo Bytomskie, obejmujące zasięgiem większość przemysłowego obszaru dzisiejszego województwa.
Niewątpliwym symbolem Bytomia jest charakterystyczny pomnik śpiącego lwa na rynku Starego Miasta. Lew został wykonany w brązie przez berlińską odlewnię, na podstawie projektu Theodora Kalidego z 1824. Rzeźba wieńczyła kilkumetrowej wysokości pomnik upamiętniający mieszkańców powiatu bytomskiego, poległych w wojnie francusko-pruskiej (1870–1871). Pomnik po II wojnie światowej został przeniesiony z rynku do parku miejskiego, a następnie w nieznanych okolicznościach, jak wiele śląskich zabytków, wywieziono go w granice przedwojennej Polski. Sławny lew został w 2006 odnaleziony w Warszawie gdzie ustawiono go jako ozdobę Ogrodu Zoologicznego. Do Bytomia pomnik powrócił w 2008 roku, gdzie został ponownie uroczyście odsłonięty na rynku.