Również tradycja wojskowa, szczególnie szkoły ułańskiej, tworzy rozpoznawalną specyfikę miasta. W okresie międzywojennym w tutejszym garnizonie utworzono Centrum Wyszkolenia Kawalerii, po którym w Grudziądzu można spotkać wiele pamiątek, m.in. pomnik ułana z dziewczyną przy popularnych schodach na Błonia Nadwiślańskie.
Grudziądz jest miastem wypełniającym zadania powiatu grodzkiego. Jest ono również siedzibą starostwa powiatowego, obejmującego swoim zasięgiem sześć gmin. W północnej części Grudziądza dominuje zabudowa jednorodzinna, centralną część miasta stanowi stara, zabytkowa zabudowa śródmiejska, natomiast w południowej usytuowane są duże wielopiętrowe osiedla mieszkaniowe oraz dzielnice przemysłowo-składowe. Na terenie miasta funkcjonuje Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna.
Miasto znajduje się na północy Polski w województwie kujawsko-pomorskim. Grudziądz leży w Kotlinie Grudziądzkiej, w dolnym biegu Wisły, na jej prawym, wysokim brzegu. Szerokość koryta rzeki w obrębie miasta sięga aż 500 metrów, stąd nie może dziwić, że to właśnie w Grudziądzu istnieje najdłuższy most drogowo-kolejowy w Polsce (1098 metrów długości). Poza dostępem do tej wielkiej rzeki miasto posiada też dwa duże jeziora (Rudnickie Wielkie i Tarpno) oraz kilka mniejszych. Regionalnie Grudziądz leży na Pomorzu Nadwiślańskim, a dzięki autostradzie A1 jest dogodnie usytuowany względem Torunia na południu i Trójmiasta na północy.
Grudziądz posiada imponujący pas zachowanych średniowiecznych murów miejskich z XIV-XV w., w skład których wchodzi również wielka ściana wielokondygnacyjnych budynków obronno-magazynowych - spichrze na skarpie wiślanej. Również od strony rzeki zachowała się do naszych czasów malowniczo ulokowana Brama Wodna - dolna część bramy z ostrołukowym przejazdem pochodzi jeszcze z XIV wieku. Warowny obraz miejskich umocnień Grudziądza najlepiej podziwiać od strony Błoni Nadwiślańskich, dawnego terenu zalewowego i portowego, a obecnie zagospodarowanego terenu rekreacyjnego i jednego z głównych punktów turystycznych miasta.