Całe województwo jest silnym magnesem turystycznym, słynąc z ogromnej ilości atrakcyjnych jezior, a sam Olsztyn ma aż szesnaście jezior w mieście i zajmują one ponad 8% jego powierzchni. Cały region, nazywany Krainą Tysiąca Jezior, ma ich aż ponad... dwa tysiące!
Olsztyn jest stolicą województwa warmińsko-mazurskiego, siedziba władz i instytucji regionu, m.in. ziemskiego powiatu olsztyńskiego. Miasto jest dużym ośrodkiem gospodarczym, edukacyjnym i kulturowym oraz węzłem kolejowym i drogowym. Wokół siebie miasto tworzy aglomerację olsztyńską, która poza centralnym Olsztynem obejmuje trzy inne miasta powiatu olsztyńskiego - Barczewo, Dobre Miasto, Olsztynek.
Miasto znajduje się w północno-wschodniej Polsce, w środkowej części województwa warmińsko-mazurskiego. Geograficznie Olsztyn przynależy do Pojezierza Olsztyńskiego, które wchodzi w skład makroregionu Pojezierza Mazurskiego i jest częścią Pojezierzy Wschodniobałtyckich. Pomimo częstego mylenia z regionem mazurskim, Olsztyn jest częścią Warmii, leżącej po sąsiedzku Mazur. Przez miasto przebiega rzeka Łyna, która wpływa tu od południa z położonej niedaleko Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej.
Ewenementem wśród miast tej wielkości jak Olsztyn jest plaża miejska położona niedaleko Starówki, niewiele ponad kilometr od niej! Plaża, a w zasadzie kilka dużych plaż, położona jest na brzegu największego olsztyńskiego jeziora Ukiel, w północno-zachodniej części Olsztyna pomiędzy osiedlami Dajtki, Gutkowo i Likusy. Jezioro jest bardzo nieregularne, posiada urokliwe zatoki, cieśniny i ciekawe, wysokie, często strome brzegi, w większości zalesione. Wody jeziora połączone są cieśninami noszącymi potoczne nazwy: Lwia Paszcza, Czarne Wrota i Zakręt. Nad brzegami jeziora od strony centrum miasta znajdują się atrakcyjne ośrodki wypoczynkowe z pełnym zapleczem gastronomicznym i hotelowym, kilka przystani żeglarskich, w tym duża, należąca do Centrum Żeglarstwa Wodnego i Lodowego. Przy plaży zlokalizowane jest też całoroczne Centrum Rekreacyjno-Sportowe „Ukiel” w Olsztynie.